تاریخچه (تلخ) تخلیه خانهمان
درک تنوع زیستی به عنوان یک مرز سیارهای به طور قابل توجهی در طول دهههای اخیر توسعه یافته است. دانشمندان به تدریج تشخیص دادهاند که تنوع زیستی نه صرفاً یک نگرانی زیستمحیطی بلکه یک محدودیت اساسی برای فعالیتهای انسانی است. این شناخت با معرفی چارچوب مرزهای سیارهای توسط مرکز تابآوری استکهلم آغاز شد.
در این دوره، از دست دادن تنوع زیستی به طور چشمگیری با صنعتی شدن شتاب گرفت و همچنان رو به وخامت است. شواهد نشان میدهد که از ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۴، کاهش حدود ۴۰ درصدی در ارزش سرمایه طبیعی به ازای هر نفر در سطح جهان وجود داشته است.
وضعیت کشتی نوح
وضعیت فعلی از دست دادن تنوع زیستی تصویری نگرانکننده برای اکوسیستمهای جهانی ترسیم میکند. ما قبلاً مرز سیارهای یکپارچگی زیستکره را عبور کردهایم، با نرخ انقراض فعلی که به بیش از ۱۰۰ انقراض در هر میلیون گونه-سال رسیده است - حداقل ده برابر بیشتر از مرز امن.
فعالیتهای انسانی این اثرات بیسابقه بر تنوع زیستی را از طریق پنج فشار محیطی اصلی هدایت میکنند: از دست دادن و تخریب زیستگاه، گونههای مهاجم، بهرهبرداری بیش از حد، آلودگی و تغییر اقلیم. کشاورزی به عنوان محرک اصلی فروپاشی تنوع زیستی ظاهر میشود.
پیامدهای اقتصادی این کاهش قابل توجه است، با تأثیر از دست دادن تنوع زیستی که سالانه ۱۰ تریلیون دلار آمریکا تخمین زده میشود. به عنوان مثال، کاهش جمعیت زنبورها محصولاتی به ارزش بیش از ۲۳۵ میلیارد دلار آمریکا را سالانه تهدید میکند.
شمارش معکوس آبشاری: چه اتفاقی خواهد افتاد
مسیر از دست دادن تنوع زیستی به سمت کاهش شتابان بدون مداخله قابل توجه اشاره میکند. گزارش ارزیابی جهانی IPBES از دست دادن یک میلیون گونه در طول دهههای آینده را پیشبینی میکند.
همانطور که عمیقتر به قرن بیست و یکم میرویم، انتظار میرود تغییر اقلیم به محرک اصلی از دست دادن تنوع زیستی تبدیل شود. تعاملات بین تغییر اقلیم و یکپارچگی زیستکره یک حلقه بازخورد خطرناک ایجاد میکنند. بُعد سلامت انسانی از دست دادن تنوع زیستی از طریق مسیرهای متعدد از جمله افزایش خطر همهگیریهای آینده به طور فزایندهای مهم خواهد شد.
چالشها در مسیر بازیابی
پرداختن به از دست دادن تنوع زیستی چندین چالش به هم پیوسته ارائه میدهد. ارزشگذاری خدمات اکوسیستم به شدت دشوار باقی میماند. فشار برای تغذیه جمعیت رو به رشد تنش بین گسترش کشاورزی و نیازهای حفاظت از زیستگاه ایجاد میکند.
ماهیت چندوجهی تهدیدات تنوع زیستی راهحلها را پیچیده میکند، زیرا پنج محرک از دست دادن تنوع زیستی به روشهای پیچیده تعامل میکنند و مداخلات جداگانه را ناکارآمد میسازند.
چگونه شبکه را ترمیم کنیم
با وجود این چالشهای قابل توجه، فرصتهای امیدوارکنندهای برای رسیدگی به از دست دادن تنوع زیستی وجود دارد. گسترش مناطق حفاظتشده مزایای قابل توجهی برای تنوع زیستی و اقلیم ارائه میدهد. اتصال بین مناطق حفاظتشده از طریق کریدورهای اکولوژیکی میتواند اثربخشی حفاظت را افزایش دهد.
حوزه اقتصادی پتانسیل تحول را از طریق مفهوم “اقتصاد تنوع زیستی” که به مشارکتهای طبیعت ارزش میدهد، ارائه میکند. موفقیت حفاظت به طور فزایندهای اهمیت دانش بومی و مشارکت جامعه محلی را تشخیص میدهد.
نقش تنوع زیستی در فضای امن و عادلانه
از دست دادن تنوع زیستی فرض اصلی اقتصاد دونات را نمونه میکند - که تجاوز از مرزهای سیارهای پایه اجتماعی لازم برای رفاه انسان را تضعیف میکند. هنگامی که از دست دادن تنوع زیستی از مرز خود فراتر میرود، مستقیماً بر عناصر متعدد پایه اجتماعی از جمله امنیت غذایی، سلامت و آب تأثیر میگذارد.
چارچوب دونات نشان میدهد که چگونه حفاظت از تنوع زیستی همزمان به اهداف توسعه پایدار متعدد میپردازد: زندگی در خشکی (SDG 15)، زندگی در زیر آب (SDG 14)، اقدام اقلیمی (SDG 13) و موارد دیگر.
چرا اقدام اکنون تنها گزینه است
از دست دادن تنوع زیستی یکی از شدیدترین مرزهای سیارهای نقضشده را نشان میدهد، با پیامدهای گسترده برای ثبات اکولوژیکی و رفاه انسان. معکوس کردن از دست دادن تنوع زیستی نیازمند تغییرات تحولآفرین در سیستمهای اقتصادی، کشاورزی و حفاظتی است.