UN-SDG 15: Life on Land

La Nevidebla Krizo Kiun Ni Fakte Povas Ripari Kiam ni pensas pri formortiĝo, ni imagas dinosaŭrojn aŭ dodojn. Sed nun, io pli kvieta okazas en la grundo de via korto, en la rivereto kiun vi preteriras ĉiutage. Malgrandaj kreaĵoj kiuj tenas ekosistemojn kune malaperas12. Ĉi tio ne estas rakonto pri neevitebla pereo. Ĝi estas rakonto pri krizo kiun ni finfine lernas vidi, kaj kiun komunumoj tutmonde jam traktas kun rimarkinda sukceso. ...

(Malhela) Historio de Malplenigo de Nia Hejmo La kompreno de biodiverseco kiel planeda limo konsiderinde disvolviĝis dum lastatempaj jardekoj. Sciencistoj progrese rekonis ke biologia diverseco reprezentas ne nur median aferon sed fundamentan limon al homaj agadoj. Ĉi tiu rekono komenciĝis kun la enkonduko de la planedaj limoj-kadro de la Stokholma Rezilienceca Centro. Dum ĉi tiu periodo, biodiverseca perdo draste akceliĝis kun industriigo kaj daŭre plimalboniĝas. Evidenteco montras ke de 1992 ĝis 2014 ekzistis proksimume 40% malkresko en natura kapitalvaloro por persono tutmonde. ...

Historia Trajektorio de Terkonverto Homoj transformis proksimume 70% de la senglacia tersurfaco de la Tero for de ĝia natura stato. La moderna ondo de konverto draste akceligis post 1950 kun agrikultura industriigo kaj senprecedenca urbanigo. Nuna Pejzaĝo de Konverto Senarbarigo Proksimume 10 milionoj da hektaroj da arbaro estas perditaj ĉiujare tutmonde, precipe en tropikaj regionoj. Palmoleoproduktado, sojokulturado kaj brutpastigado kondukas la plimulton de senarbarigo. Agrikultura Ekspansio Agrikultura tero nun kovras 40% de la tersurfaco. Ĉi tiu ekspansio ofte okazas koste de la plej biodiversaj habitatoj de la Tero. ...

Ekologiaj Efikoj de Nitrogeno kaj Fosforo-Forfluo Eŭtrofikigo kaj Akvaj Mortaj Zonoj Troa nitrogeno kaj fosforo el sterkoj eniras akvovojojn tra surfaca forfluo kaj traleviĝo, ekigante eŭtrofikigon—procezon kie algfloroj elĉerpas solvitan oksigenon12. En la Meksika Golfo, masiva 6,334-kvadratmejla morta zono persistas pro agrikultura forfluo34. En la Balta Maro, hipoksio rikoltis 97% de bentaj habitatoj ekde 195035. Biodiverseca Kolapso En la Głuszynka-Rivero en Pollando, nitrogenaj koncentriĝoj superantaj 20 mg/L kondukis al 62% redukto en makroinvertebra diverseco56. En Chesapeake Bay, intensa farmado kontribuis al 90% redukto en marherbaj litoj ekde la 1930-aj jaroj46. ...

Enkonduko Nutraĵa sekureco estas fundamenta postulo por homa bonfarto kaj societa stabileco. La Monda Nutraĵo-Pintkunveno de 1996 difinis ĝin kiel la staton kie “ĉiuj homoj, en ĉiuj tempoj, havas fizikan kaj ekonomian aliron al sufiĉa, sekura kaj nutra nutraĵo por plenumi siajn dietajn bezonojn kaj nutraĵpreferojn por aktiva kaj sana vivo”.1 Ĉi tiu difino substrekas la gravecon ne nur havi sufiĉe da nutraĵo, sed ankaŭ havi aliron al la ĝustaj specoj de nutraĵo por subteni sanon kaj bonfarton. Fakte, nutraĵa kaj nutrada sekureco estas nepre necesaj por kaj fizika kaj mensa bonfarto, ludante decidan rolon en ĝenerala homa disvolviĝo.2 ...