(Malhela) Historio de Malplenigo de Nia Hejmo
La kompreno de biodiverseco kiel planeda limo konsiderinde disvolviĝis dum lastatempaj jardekoj. Sciencistoj progrese rekonis ke biologia diverseco reprezentas ne nur median aferon sed fundamentan limon al homaj agadoj. Ĉi tiu rekono komenciĝis kun la enkonduko de la planedaj limoj-kadro de la Stokholma Rezilienceca Centro.
Dum ĉi tiu periodo, biodiverseca perdo draste akceliĝis kun industriigo kaj daŭre plimalboniĝas. Evidenteco montras ke de 1992 ĝis 2014 ekzistis proksimume 40% malkresko en natura kapitalvaloro por persono tutmonde.
La Stato de la Arko
La nuna kondiĉo de biodiverseca perdo pentras maltrankvilan bildon por tutmondaj ekosistemoj. Ni jam transiris la planedan limon por biosfero-integreco, kun nunaj formortaj rapidoj atingantaj pli ol 100 formortojn por miliono da specioj-jaroj—almenaŭ dek fojojn pli alta ol la sekura limo.
Homaj agadoj movas ĉi tiujn senprecedencajn efikojn sur biodiverseco per kvin ĉefaj mediaj premoj: habitatoperdo kaj degradiĝo, invadaj specioj, troekspluatado, poluado, kaj klimata ŝanĝo. Agrikulturo aperas kiel la domina movilo de biodiverseca kolapso.
La ekonomiaj implicoj de ĉi tiu malkresko estas grandaj, kun la efiko de biodiverseca perdo taksita je US$10 trilionoj jare. Ekzemple, malkresantaj abelaj populacioj minacas rikoltojn valorantajn pli ol US$235 miliardoj jare.
La Kaskadiĝanta Kalkulo: Kio Okazas Poste
La trajektorio de biodiverseca perdo indikas akcelantan malkreskon sen signifa interveno. La IPBES tutmonda taksoraporto projektas perdon de unu miliono da specioj dum la venontaj jardekoj.
Dum ni moviĝas pli profunde en la 21-a jarcento, klimata ŝanĝo atendatas fariĝi ĉefa movilo de biodiverseca perdo. La interagoj inter klimata ŝanĝo kaj biosfero-integreco kreas danĝeran retronutran buklon. La homa sana dimensio de biodiverseca perdo iĝos ĉiam pli signifa per multaj vojoj, inkluzive pliigitan riskon de estontaj pandemioj.
Defioj sur la Vojo al Resaniĝo
Trakti biodiversecan perdon prezentas plurajn interligitajn defiojn. La valortakso de ekosistemservoj restas ekstreme malfacila. La premo nutri kreskantan loĝantaron kreas tension inter agrikultura ekspansio kaj habitatkonserva bezonoj.
La multfaceta naturo de biodiversecaj minacoj plukomplikigas solvojn, ĉar la kvin moviloj de biodiverseca perdo interagas en kompleksaj manieroj, farante izolitajn intervenojn neefikaj.
Kiel Ripari la Reton
Malgraŭ ĉi tiuj signifaj defioj, promesplenaj ŝancoj ekzistas por trakti biodiversecan perdon. La ekspansio de protektitaj areoj ofertas grandajn biodiversecajn kaj klimatajn avantaĝojn. Konektiteco inter protektitaj areoj per ekologiaj koridoroj povas plibonigi konservefikon.
La ekonomia domajno ofertas transformpotencialon per la koncepto de “biodiverseca ekonomio” kiu valoras la kontribuojn de naturo. Konserva sukceso ĉiam pli rekonas la gravecon de indiĝena scio kaj loka komunuma partopreno.
La Rolo de Biodiverseco en Sekura kaj Justa Spaco
Biodiverseca perdo ekzempligas la centran premison de Ringokuka Ekonomiko—ke transiri planedajn limojn subfosas la socian fundamenton necesan por homa bonfarto. Kiam biodiverseca perdo superas sian limon, ĝi rekte influas multajn sociajn fundamentajn elementojn inkluzive nutraĵosekurecon, sanon, kaj akvon.
La ringokuka kadro rivelas kiel biodiverseckonservado samtempe traktas multajn Daŭripovajn Evolucelojn: Vivo sur Tero (SDG 15), Vivo Sub Akvo (SDG 14), Klimata Ago (SDG 13), kaj pli.
Kial Agi Nun Estas la Sola Elekto
Biodiverseca perdo reprezentas unu el la plej severe transitaj planedaj limoj, kun ampleksaj konsekvencoj por ekologia stabileco kaj homa bonfarto. Inversigi biodiversecan perdon postulas transformajn ŝanĝojn tra ekonomiaj, agrikulturaj, kaj konservaj sistemoj.